سرای بابا افضل؛ از جاهای دیدنی شوشتر شهر شوشتر یکی از خواستگاه های تمدن در ایران است. میراث زیادی از این شهر مانند آبشارها و آسیابهای آبی به ثبت رسمی یونسکو رسیده است. بازار سنتی این شهر علاوه بر معماری زیبا محلی برای تجربه ی سوغاتی های این شهر همچون کلوچه، حلوای زردک، ترشیجات و […]
سرای بابا افضل؛ از جاهای دیدنی شوشتر
شهر شوشتر یکی از خواستگاه های تمدن در ایران است. میراث زیادی از این شهر مانند آبشارها و آسیابهای آبی به ثبت رسمی یونسکو رسیده است. بازار سنتی این شهر علاوه بر معماری زیبا محلی برای تجربه ی سوغاتی های این شهر همچون کلوچه، حلوای زردک، ترشیجات و غیره می باشد. همه اینها باعث شده است تا جاهای دیدنی شوشتر، هر ساله عده بسیاری را به سمت این شهر جذب نماید.
جاهای دیدنی شوشتر؛ داخل شهر
در اینجا به ذکر فهرستی از جاذبه های گردشگری شوشتر می پردازیم که در داخل این شهر قرار دارند:
سرای افضل
سرای افضل در واقع کاروانسرایی متعلق به دوران قاجار بوده و یکی از سالم‌ترین کاروانسراهای تاریخی شوشتر است. مساحت این اثر تاریخی که معماری سنتی و زیبایی هم دارد، ۱۰۰۰ متر مربع است.
بازار سنتی شوشتر
بازار سنتی این شهر، یک بازار سرپوشیده مربوط به دوره قاجار است. بخش اصلی این بازار سرپوشیده و صلیب شکل است. همچنین مغازه‌های خوراکی و ترشیجات ، ماست، قره قروت و کلوچه‌ها و نان‌های محلی در این بازار دیده می شود. در این بازار، شاهد بسیاری از دیدنی های شوشتر خواهید بود.
خانه تاریخی – هتل سنتی طبیب شوشتر
این هتل سنتی متعلق به دوره ی قاجاریه است و در سال ۱۳۹۵ به طور کلی بازسازی شد و با امکانات رفاهی در اختیار گردشگران قرار گرفت. این خانه دارای ۹ باب اتاق است که حیاط آن را احاطه کرده اند. این خانه در مرکز بافت تاریخی شهرستان و در مجاورت خیابان سپه(سنگفرش) می باشد.
اقامتگاه سنتی افضل شوشتر
اقامتگاه عمارت افضل حدود ۲۰۰ سال پیش در دوران قاجاریه بنا شده است. این عمارت در سال ۱۳۹۳ مرمت و به عنوان اقامتگاه سنتی آماده پذیرایی از مهمانان گرامی می باشد.
آبشارهای شوشتر (سیکاها)
نمای کلی سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر؛ از دیدنی های شوشتر
ساخت آبشارهای باستانی (سیکاها) این شهر در دوره هخامنشیان شروع شده و در دوره ساسانیان پایان یافته است. این آبشارها در داخل شهر و نزدیکی میدان ۱۵ خرداد قرار گرفته اند. آبشارهای شوشتر در جهت بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرک آسیابهای صنعتی ساخته شده است.
در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیابها، آبشارها، کانال‌ها و تونلهای عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است. این آبشارها از جاهای دیدنی شوشتر و ثبت یونسکو هستند.
خانه امین زاده
این خانه تاریخی در دوران قاجار ساخته شده است. این خانه یکی از بناهای شاخص در بافت قدیمی شهر است. خانه تاریخی امین زاده در قسمت”نعمت خانه” و محله کوره واقع شده که از جاهای دیدنی شوشتر است.
قلعه سلاسل
قلعه سلاسل؛ از جاهای دیدنی شوشتر
گفته می شود که این قلعه در زمان هخامنشیان ساخته شده است، هرچند که آثار به جا مانده تا به امروز از نوع بناهای ساسانی هستند. این قلعه دارای حیاط، سربازخانه، طویله، حمام، برج، باغچه، و بخش های متعدد دیگری بوده است. آنچه که تا به امروز باقی مانده و قابل بازدید می باشد، چند اتاق در زیرزمین و نیز نهر داریون می باشد.
نهر داریون
نهر داریون، از جاهای دیدنی شوشتر
داریون نهری است در شهر شوشتر که از رود شطیط جدا می شود و دوباره به آن ملحق می گردد. این نهر داریوش یا دارا نیز نام دارد و در زمان داریوش هخامنشی حفر شده است. سر دهانه نهر در زیر قلعه سلاسل قرار دارد و توسط میراب‌ها از همین قلعه کنترل می شده است.
چهارطاقی
چهارطاقی بنایی با سقف گنبدی است که گنبد آن روی چهار پایه بنا شده و چهار طرف آن دارای درگاههای قوسی شکل است. در “مجموعه آسیابها و آبشارها” یک چهارطاقی به عنوان نمازخانه و استراحتگاه آسیابان ها قرار دارد.
خانه مستوفی
مجموعه مستوفی یکی از کاملترین مجموعه های بافت قدیم این شهر به شمار می آید این مجموعه شامل پل، منزل، مسجد و حمام است. منزل مستوفی دارای ویژگی های خاص و تزئینات آجر کاری بدیعی است که آن را مبدیل به یکی از دیدنی های شوشتر کرده است.
بقعه براء بن مالک
این بقعه در شمال شهر و مقابل ویرانه‌هایی قلعه سلاسل واقع است. این اثر تاریخی قدیمی‌ترین مقبره اسلامی در شوشتر و شاید در ایران باشد. روایت شده است که وی از صحابه پیامبر اسلام بوده و هنگام فتح شوشتر کشته شده است.
مسجد جامع شوشتر
مسجد جامع؛ از جاهای دیدنی شوشتر
این مسجد که یکی از دیدنی ترین مساجد ایران است که در شهر شوشتر قرار دارد و مربوط به دوران صدر اسلام است.
جاهای دیدنی شوشتر؛ خارج از شهر
در اینجا به معرفی برخی از جاذبه های گردشگری شوشتر می پردازیم که در خارج از این شهر قرار دارند:
امامزاده عبدالله شوشتر
امامزاده عبدالله در بالای تپه‌ای در جنوب این شهر قرار دارد و دارای چشم‌انداز بسیار زیبایی است. ساختمان اصلی آن مربوط به دوران سلجوقی می باشد.
پل بند لشکر
پل لشکر؛ از جاهای دیدنی شوشتر
پل بند لشکر در خارج از دروازه لشکر شوشتر ساخته شده و کنار بقعه امامزاده عبدالله قرار دارد. این پل نقش حیاتی در ارتباط بین شوشتر با آبادیهای جنوب آن داشته است. این پل در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل شاه علی
پل یا بند شاه علی بر روی نهرداریون در جنوب شوشتر و غرب امام زاده عبدالله واقع شده است. پل شاه علی از بناهای ساسانی است که بر روی نهر داریون ساخته شده است. این پل در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل بند گرگر
پل بند گرگر بر فراز مجموعه آسیابها و آبشارها قرار دارد که مسیر رودخانه گرگر را مسدود نموده است و با بوجود آمدن اختلاف سطح، آب رودخانه به تونلهای سه گانه مجموعه هدایت می کند. این پل که از دیدنی های شوشتر است، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل بند شادروان
پل شادروان؛ از جاذبه های گردشگری شوشتر
پل بند شادروان بر روی شاخه شطیط ساخته شده و یکی از اساسی ترین بخشهای تأسیسات آبی شوشتر محسوب می شود. این پل در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
جاذبه های طبیعی شوشتر
برخی از دیدنی های شوشتر را باید در طبیعت خارج از این شهر جست. از جمله این جاذبه ها، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
منطقه حفاظت شده کرایی
منطقه حفاظت شده کرایی؛ از دیدنی های شوشتر
منطقه حفاظت شده کرایی در ۲۵ کیلومتری جنوب شرق شهرستان شوشتر و ۳۵ کیلومتری جنوب شهرستان مسجدسلیمان به مساحت ۳۹۳۵۳ هکتار واقع شده است. از جمله آثار باستانی منطقه می توان به خرابه های معروف به قلعه گره واقع در ۵ کیلومتری شرق روستای کرایی علیا نام برد. در منطقه حفاظت شده کرایی در مجموع حدود ۶۰ چشمه، آبشخور و بندهای ذخیره آب وجود دارد.
روستای کوه زر
روستای کوه زر در استان خوزستان و در ۱۵ کیلومتری شرق شهرستان شوشتر قرار دارد این روستا از طرف شمال به روستای دشت بزرگ و از جنوب به ماهور ، از شرق به محوطه تاریخی شیوندی و از طرف غرب به تنگ عقیلی و رودخانه کارون محدود است.
جغرافیای شوشتر
این شهر باستانی ایران، از شهرهای تاریخی و داری تمدن کهن با گویش محلی خاص آن با نام شوشتری می‌باشد و در استان خوزستان، جنوب غربی ایران است. این شهر در دامنه کوه‌های زاگرس قرار دارد.
این شهر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان از کشور ایران واقع شده است. میانگین ارتفاع شهرستان شوشتر از سطح دریا ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه مرکزی این شهر از سطح دریا ۶۵ متر است.
آب‌وهوای شوشتر با زمستان و پاییزی مدیترانه‌ای دارای یک زیست‌بوم سرسبز از پایان زمستان تا اوایل بهار بسیار دلپذیر است. این شهر با زیست‌بوم زیبای جلگه‌ای-کوهپایه‌ای و کوهستانی خود در سراسر سال و به ویژه در روزهای آغازین فصل بهار برای سفر مناسب است. گرم‌ترین و سردترین ماه‌های سال این شهر به ترتیب تیر و دی می‌باشند. میانگین دمای سالیانه ۲۷٫۲ درجه سانتیگراد می‌باشد. متوسط بارندگی سالیانه در شوشتر ۳۲۲ میلی‌متر محاسبه شده‌است.
فاصله شوشتر تا اهواز ۸۵ کیلومتر و تا تهران ۸۳۱ کیلومتر و تا خلیج فارس ۲۲۲ کیلومتر است. مسیر سفر زمینی از تهران به شوشتر از مسیر قم، اراک، بروجرد، خرم‌آباد و اندیمشک می‌گذرد. سپس از بزرگ‌راه اندیمشک-دزفول به شوشتر می‌رسید.
اگر بخواهید با سفر هوایی راهی این شهر شوید، از آنجایی که شوشتر فرودگاه ندارد، دو گزینه پیش روی شما است. فرودگاه اهواز یا فرودگاه دزفول. با تاکسی‌های فرودگاه می‌توانید به محل تاکسی‌های خطی شوشتر یا ترمینال اتوبوس‌رانی راهی اهی مقصدتان شوید.
انتخاب بعدی قطار تهران به شوشتر است. همچنین مدت سفر با قطار از تهران ۱۶ ساعت است.
مدت سفر هوایی تهران به اهواز یک ساعت و ۱۱ دقیقه و فاصله فرودگاه اهواز تا شوشتر ۹۰ کیلومتر می باشد. مدت سفر هوایی تهران به دزفول ۱ ساعت و ۴ دقیقه و فاصله فرودگاه دزفول تا شوشتر ۶۰ کیلومتر می باشد.
جمعیت و اقتصاد شوشتر
مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۳۹ هزار نفر است.
به علت آن که سال ها این شهر به عنوان مرکز حکومت بوده است، این شهر به مجموعه جامعی از مشاغل حکومتی، نظامی، مذهبی، بازرگانی و صنعتی تبدیل شده است. اقتصاد این شهر عمدتا وابسته به صنعت شکر است.
شرکت کشت و صنعت نیشکر کارون شوشتر با بیش از ۱۲هزار نفر کارکنان خود، بزرگ‌ترین کارخانه تولید شکر در ایران و خاورمیانه است که در شمال باختری شهرستان شوشتر قرار دارد.
تاریخ شوشتر
طبق کتب تاریخی ابن مقنع می گوید: «اول شهرهایی که پس از طوفان نوح بنا نهادند، شوش و شوشتر بودند.» برخی مورخان گفته‌اند این شهر را هوشنگ پیشدادی بنا نهاد.
متون تاریخی بسیاری از وجود قلعه سلاسل و نهر دارا یا داریوش شوشتر حکایت می‌کنند که وجود این آبادی را در دوران هخامنشی اثبات می‌کند. از دوران اشکانیان نیز باستان شناسان اشیا و سفالهای بسیاری در محدوده این شهر کشف کرده‌اند. اما شوشتر در زمان ساسانیان از شهرهای مهم ایران بوده و توجه حکومت را بسیار به خود معطوف کرده‌است. بناهای باقی‌مانده از همان دوره، امروز ار دیدنی های شوشتر به حساب می‌آیند.
پس از حمله اعراب در اواسط قرن هفتم میلادی، مسلمانان پس از محاصره طولانی موفق به فتح این شهر می‌شوند.
در دوره صفویه شخصی به نام واخشتوخان از طرف دربار به حکمرانی شوشتر گماشته شد. در زمان نادرشاه افشار بعلت شورشی که در این شهر بر علیه حکومت مرکزی صورت گرفت، نادرشاه به شوشتر لشکر کشید و پس از فتح دستور به بازسازی بند میزان داد.
از وقایع مهم دوران قاجار می‌توان به همه گیری بزرگ طاعون در خوزستان و از جمله این شهر در سال ۱۸۸۳ میلادی اشاره کرد که نیمی یا بیش از نیمی از مردم شهر از گزند آن در امان نماندند.
از دیگر موارد مهم، کشف نفت در نزدیکی این شهر در محلی به نام نفتون در سال ۱۹۰۱ میلادی بود. تا قبل از این تاریخ، چشمه‌های طبیعی قیر در این مکان وجود داشت.
در ابتدای دوره پهلوی با احداث راه آهن و مخالفت روحانیت با عبور آن از شوشتر و بی رونق گشتن کشتیرانی در کارون شمالی، شوشتر موقعیت بندری خود را از دست داد و متعاقب رکود اقتصادی در شوشتر، مرکزیت ایالت خوزستان به بندر ناصری (اهواز امروزی) منتقل شد.
در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، به فرمان محمدرضا شاه پهلوی، شرکت کشت و صنعت کارون، با عنوان بزرگ‌ترین کارخانه تولید قند و شکر خاورمیانه، آغاز به کار کرد.
